Karolina ZIOŁO‑PUŻUK, kandydatka do Parlamentu Europejskiego, nr 2 na liście Lewicy w Warszawie i okolicznych powiatach. Zapytaliśmy ją o plany, zainteresowania i opinie w kluczowych kwestiach. Jakie ma pomysły na Polskę w Europie?
Rozmawiała: Agnieszka Jędrzejewska
Czym chcesz się zajmować w Parlamencie Europejskim?
Przede wszystkim zagadnieniami dotyczącymi edukacji, szkolnictwa wyższego oraz rynku pracy, czyli likwidacja luki płacowej między kobietami i mężczyznami, ale także skróceniem czasu pracy i wydłużenie urlopu, czyli dbaniem o równowagę między pracą a życiem prywatnym.
Co będzie dla Ciebie największym wyzwaniem, jeśli zostaniesz europosłanką?
Wyzwaniem dziś są przede wszystkim kwestie bezpieczeństwa, ale też praca nad przywróceniem Polsce właściwego miejsca między państwami UE. Prestiż i postrzeganie Polski jako ważnego i poważnego partnera jest dla mnie kluczowe.
Lewica w Europarlamencie stanowi część grupy S&D, która tutaj https://www.socialistsanddemocrats.eu/what-we-stand-for/our-priorities określiła swoje priorytety. Wybierz jeden z nich i opowiedz, jakie postulaty chciałabyś zrealizować w ramach tego priorytetu jako europosłanka?
- Równość płci, czyli walka o to, aby prawa kobiet były takie same w każdym kraju UE, każda z nas miała taki sam dostęp do opieki zdrowotnej, do badań, ale też do aborcji. Chodzi również o to, aby kobiety i mężczyźni na tych samych stanowiskach zarabiali tyle samo. Będę bronić Konwencji Stambulskiej. Będę walczyć o to, aby we wszystkich państwach UE kobiety miały taką sama ochronę przed przemocą i wyzyskiem. Aby lepiej chronić ofiary przemocy seksualnej, konieczne jest ujednolicenie definicji gwałtu, gdyż tylko „tak” oznacza zgodę. Ochrona przed przemocą nie może być stopowana przez prawicowych polityków. Czas na jednolity urlop rodzicielski. Wszyscy rodzice w UE zyskają prawo do jednolitego urlopu rodzicielskiego, który będzie po równo dzielony pomiędzy rodziców. Dzięki temu skończy się dyskryminacja matek na rynku pracy oraz problemy z powrotem do pracy na dotychczasowych warunkach po urlopie macierzyńskim.
- Środki unijne na budowę mieszkań i akademików! Podstawą jest wysokie dofinansowanie dla samorządów, spółdzielni i podmiotów non-profit, które chcą budować mieszkania. Jestem zwolenniczką Europejskiego Funduszu Mieszkaniowego, z którego sfinansowany będzie program budowy lokali socjalnych i komunalnych, ale także wspierane będą spółdzielnie i Społeczne Agencje Najmu.
- Sztuczna inteligencja dla wygody Europejczyków. Sztuczna inteligencja może przynieść ogromne korzyści w ochronie zdrowia, edukacji, administracji publicznej i zarządzaniu przedsiębiorstwami. Musimy jednak zapewnić, by systemy AI były godne zaufania, kontrolowane nie przez firmy głodne zysku, ale przez instytucje publiczne, aby AI korzystała z legalnych źródeł danych, spełniała standardy etyczne. Musimy wiedzieć, kiedy patrzymy na rzeczywiste zdjęcie, a kiedy na wytwór modelu AI. Musimy wiedzieć, kiedy rozmawiamy z człowiekiem, a kiedy z chatbotem. Odpowiednie regulacje potrzebne są na już.
Co sądzisz o Zielonym Ładzie?
Zielona transformacja nie może odbywać się kosztem pracowników. Wraz z procesem odchodzenia od paliw kopalnych musimy kierować wsparcie do regionów najsilniej od nich zależnych, umożliwiając utrzymanie zatrudnienia i standardu życia. Konieczne jest włączenie społeczności, których to dotyczy, w procesy decyzyjne. Zadbam o skuteczną politykę informacyjną i edukacyjną dotyczącą transformacji energetycznej, tak aby mieszkańcy rozumieli jej potrzebę i założenia, a także związane z nią koszty i akceptowali je. Każda zmiana wymaga konsultacji i wypracowania sposobu przeprowadzania zmiany, który odpowiada wszystkim zainteresowanym. Pracownikom sektora paliw kopalnych musimy zagwarantować przekwalifikowanie się i zatrudnienie na co najmniej tak samo płatnym stanowisku w zielonym przemyśle. Jednocześnie musimy wymagać wysokich standardów zatrudnienia dla pracowników nowego, zielonego sektora (w szczególności pracowników sektora wydobycia niezbędnych materiałów takich jak lit, miedź czy uran) — również w części łańcuchów dostaw znajdującej się poza granicami Unii.
Jak odnosisz się do polityki wobec osób uchodźczych prowadzonej przez UE? Na jakim stanowisku powinna być Polska?
Każdy ma prawo do godnego traktowania, zwłaszcza gdy ucieka przed wojną, przemocą czy dyskryminacją. Komisja Europejska powinna egzekwować przestrzeganie przez państwa członkowskie zobowiązań UE, w szczególności w odniesieniu do praw podstawowych. Frontex musi być przekształcony w jednostkę, której główną misją będzie niesienie pomocy, ratowanie ludzkiego życia na granicach Europy oraz umożliwienie rozpoczęcia legalnej procedury azylowej w bezpiecznym miejscu. Obecny tekst porozumienia w sprawie Nowego Paktu Migracyjnego i Azylowego nie rozwiąże palących problemów stojących przed systemami azylowymi w UE, w tym ich niedoinwestowania. Zamiast tego jest dramatycznym ciosem dla praw człowieka w UE, skutecznie kładąc kres prawu do azylu. Musimy wprowadzić zgodny z prawem międzynarodowym Europejski System Wspólnego Azylu. Musimy pilnować przestrzegania zasady, że ubiegający się o azyl nie mogą być deportowani do kraju, w którym groziłoby im prześladowanie. Kraje członkowskie powinny wzajemnie uznawać swoje pozytywne decyzje azylowe, tak by osoby o statusie uchodźcy mogły swobodnie podróżować i osiedlać się w miejscach, gdzie znają język, mają perspektywy na zatrudnienie lub rodzinę.
Z którym z postulatów Lewicy na wybory do Europarlamentu utożsamiasz się najbardziej?
Zgadzam się z wieloma, o kilku już tu napisałam, ale zwracam uwagę jeszcze na dwa: koniec ze zmianą czasu i stop celowemu i planowanemu postarzaniu sprzętów. Unia Europejska musi działać nie tylko dla naszego bezpieczeństwa, ale też naszej wygody. Jestem za wprowadzeniem silnych ram prawnych ochrony konsumentów przed planowanym postarzaniem: prawo do naprawy dla produktów sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej trzeba systematycznie wzmacniać i poszerzać, wydłużyć okres gwarancji producenta dla sprzedawanych produktów, oraz obowiązek umożliwienia przez producenta zainstalowania alternatywnego oprogramowania na sprzęcie, dla którego nie zapewnia on już aktualizacji bezpieczeństwa dla oprogramowania (takich jak smartfony czy produkty Internet of Things), tak aby nie stawały się elektrośmieciami i źródłami cyberzagrożenia tylko z uwagi na brak aktualizacji.
Jaka powinna być polityka Unii Europejskiej w kwestiach bezpieczeństwa (zarówno państw członkowskich, jaki i całej Unii)?
Międzynarodowa współpraca obronna, w tym w ramach NATO i UE, jest najważniejszą gwarancją bezpieczeństwa Polski i Europy. Jednak ze względu na kolejne kryzysy polityczne i konflikty zagraniczne gwarancje te nie są już wystarczające. Dlatego należy rozwijać mechanizmy wspólnej polityki zagranicznej i obronnej Unii Europejskiej oraz integrację sił zbrojnych w ramach UE, dążąc do samowystarczalności i autonomii obronnej Europy w strukturach NATO. Uważam też, że powinniśmy rozwijać w Polsce i UE obronę cywilną, inwestować w nią i korzystać z doświadczeń innych krajów, na przykład Szwecji, w tym zakresie, aby w momencie zagrożenie lepiej chronić mieszkańców naszego kraju.
Polska zobowiązała się do przyjęcia wspólnej waluty euro, o tym stanowi traktat akcesyjny. Czy Twoim zdaniem jest na to szansa? Warto?
Dziś nie jest dobry moment, aby wprowadzać euro. Należy uważnie monitorować gospodarkę polską i europejską i zastanowić się, jak odpowiedzialnie wyznaczyć „mapę drogową” do ewentualnego przyjęcia przez nasz kraj wspólnej waluty.
Jak widzisz swoją przyszłą współpracę z innymi europosłami i europosłankami z polskiej delegacji?
Bardzo dobrze. Europosłów Lewicy zawsze łączą wspólne ideały, więc będziemy pracować razem dla ważnych spraw.
Pełnisz obecnie inną funkcję polityczną, dlaczego zdecydowałaś się kandydować do Europarlamentu?
Jestem radną Warszawy. Kandyduję, bo o wiele spraw, na których mi zależy, na przykład edukacja, równość, opieka zdrowotną, można skutecznie walczyć w parlamencie UE.
Czym się zajmujesz zawodowo?
Jestem nauczycielką akademicką, prodziekanką do spraw studenckich na Wydziale Nauk Humanistycznych UKSW w Warszawie oraz Zastępczynią Szefa Kancelarii Senatu.
Jak spędzasz wolny czas?
Czytam, oglądam seriale i jeżdżę na rowerze.
Jaką książkę teraz czytasz?
Poza książkami związanymi z moją pracą zawodową i badawczą , czytam przede wszystkim kryminały oraz reportaże. Aktualnie czytam powieść Micka Herrona „The secret hours”, ale pewnie ta odpowiedź za tydzień nie będzie aktualna, bo czytam sporo.